Milieulast op waarde geschat
Er zijn allerlei manieren om de belasting van het milieu in geld uit te drukken. Iedereen kan daar een eigen mening over hebben. Maar het mooie is dat er standaard methoden zijn ontwikkeld die het op een manier doen die officieel erkend is. Dat voorkomt onnodige discussie.
LCA staat voor Levenscyclusanalyse en is een onderzoek om de milieuprestatie van een product te bepalen tijdens de hele levenscycles, van productie tot en met afvalverwerking en als het mogelijk is ook nog van het hergebruik.
Producenten van producten kunnen de duurzaamheid van hun product in kaart brengen door een LCA te laten uitvoeren volgens de daarvoor geldende Europese normen. De LCA resulteert in een EPD, een Environmental Product Declaration met de Milieu Data van het product.
De gegevens van een EPD kunnen worden opgenomen in de Nationale Milieu Database (NMD). Dit is een door een onafhankelijke instantie beheerde database die tot doel heeft voor bouwwerken de milieuprestaties vast te kunnen stellen.
Voor het onderzoek van de duurzaamheid van onze verbouwing is gebruik gemaakt van data uit de Nationale Milieu Database (NMD) en af en toe van LCA resultaten van andere bronnen.
LCA structuur
De LCA is uitgebreid en omvat vier of eigenlijk vijf levensfases, die deels weer zijn opgedeeld un subfasen. Per levensfase wordt de impact beoordeeld van meer dan tien verschillende categorien van impact.
In de onderstaande tabel zijn de vier levensfasen weergegeven:
| A 1-3 Productie | A 4-5 Bouw | B 1-7Gebruik | C 1-4 Sloop en afvalverwerking | D Hergebruik | |
| Omschrijving |
Winning van grondstiffen |
Transport naar bouwplaats Bouwproces |
Gebruik Onderhoud Reparatie Vervanging |
Sloop Transport Afvalverwerking |
Hergebruik Terugwinning Recycling |
LCA impact categorien
Tijdens de LCA worden de volgende impact categorien onderzocht:
| Milieu impact categorie | Indicator | Omschrijving | Weegfactor |
| Opwarming van de aarde | kg CO2 -eq | Indicatie van de bijdrage aan potentiele opwarming van de aarde als gevolg van emissie van broeikasgassen in de lucht. | 0,05 |
| Uitputting van ozon | kg CFC -eq | Indicatie van de emissie van gassen die de stratosferische ozonlaag vernietigen. | 30 |
| verzuring van de bodem en water | kg SO2-eq | Indicatie van de mogelijk veruring van boden en water al gevolg van het vrijkomen van gassen zoals stikstofoxiden en zwaveloxiden. | 4 |
| Eutrofiering | kg PO43 -eq | Indicatie van de vervuiling van water met voedingselementen als gevolg van emissie van stikstof en fosforverbindingen. | 9 |
| Fotochemische ozon creatie | kg etheen -eq | Indicatie van de uitstoot van fassen die van invloed zijn op het ontstaan van ozon en smog in de lagere atmosfeer in combinatie met zonlicht. | 2 |
| Uitputting niet biologisch (abiotisch) niet fossiel | kg SB-eq | Indicatie van uitputting van niet-biologische hulpbronnen | 0,16 |
| Uitputting niet biologisch (abiotisch) fossiel | kg SB-eq | Indicatie van uitputting van natuurlijke fossiele brandstoffen | 0,16 |
| Menselijke toxiciteit | 1,4 DCB -eq | Indicatie van uitstoot van stoffen die giftig zijn voor de mens | 0,09 |
| Zoetwater exotoxiciteit | 1,4 DCB-eq | Indicatie van uitstoot van stoffen die giftig zijn voor zoetwaterorganismen | 0,03 |
| Marine exotoxiciteit | 1,4 DCB-eq | Indicatie van uitstoot van stoffen die giftig zijn voor zeewaterorganismen | 0,0001 |
| Terrestische ecotoxiciteit | 1,4 DCB-eq | Indicatie van uitstoot van stoffen die giftig zijn voor landorganismen | 0,06 |
In de tweede kolom is de eenheid weergegeven waarin de impact wordt gemeten. De totale impact wordt gemeten in MKI, de Milieu Kosten Indicator. In een bepaalde verhouding wordt iedere impact categorie daarin meegenomen. Voor onze totale verbouwing komen we uit op circa 3500 euro. Hoewel dat natuurlijk een bekende grootheid is geeft het nog niet direct het gevoel of dat veel op weinig is.
Een goede maat voor CO2
Tijdens onze verbouwing hebben we door het kopen van materialen en het uitvoeren van allerlei werk ruim 34.000kg CO2 geproduceerd. Ook daarvan hebben we niet direct het gevoel bij of dat veel is of weinig. Wat wel helpt is een paar referenties:
- Uitgeademde CO2
- Per dag ademt een mens ongeveer 1kg CO2 uit (bron: klimaathelpdesk). We hebben een twee persoonshuishouden en produceren samen jaarlijks 730 kg CO2. Een gemiddeld mens produceert in een mensenleven 29000 kg CO2.
- Gas en licht
- Een gemiddeld twee persoonshuishouden gebruikt ca 3000kWh elektriciteit en 1500 m3 gas per jaar. Bij de productie van een kWh grijze stroom komt circa 0,523 kg CO2 vrij, waarmee we jaarlijks op 1570kg uit komen (bron: https://www.co2emissiefactoren.nl/lijst-emissiefactoren/). Bij de verbranding van een m3 aardgas komt 1,8kg CO2 vrij. Daarmee komen we jaarlijks op 2700kg CO2. Voor gas en licht samen zitten we dan op circa 3500 kg. Die 3500kg dat is wel een mooie maat. Voor de totale verbouwing komen we uit op een 8 a 9 keer zo veel.
- Mobiliteit
- Bij elke liter benzine die je gebruikt komt 2,3 kg CO2 vrij. We hebben nu een zuinige kleine hybride en rijden circa 12000 km per jaar en daarvoor is circa 500 liter benzine nodig. Daarbij komt dus 1150 kg CO2 vrij. Dat is bijna net zoveel als een maand of 4 gas en licht gebruik.
- Een lange vliegreis voor een vakantie zou ons circa 135 gram CO2 per persoon kosten. Een retour per vliegtuig naar Zuid Spanje is circa 12000* 0,135 = 1620 kg CO2 en dus net bijna zoveel als een half jaar van ons gas en licht gebruik.
Voor onze verbouwing hebben we in totaal ruim 34000kg CO2 geproduceerd en 3500 euro aan MKI gemaakt. Die 34000kg komt volgens de weegfactor overeen met 1800 euro en is gemiddeld ruim 50% van de MKI. Per product kan dat aandeel echter enorm verschillen, hierover later meer.